Grillen op de plancha is veelzijdiger zijn dan op elk andere grill of barbecue. Of het nu gaat om steaks, groenten, pannenkoeken of bacon, de plancha heeft veel voordelen bij het grillen. Ontdek waarom je een plancha absoluut nodig hebt om te grillen en hoe je hem op de juiste manier onderhoudt en schoonmaakt.
Ben je net als wij fan van de mediterrane keuken en wil je graag iets nieuws proberen? Wat dacht je van een plancha grill voor je volgende barbecuesessie? Deze manier van grillen is uitgevonden door de Spanjaarden, vandaar de Spaanse term “plancha”, wat zoiets als ijzer of bord betekent. Het grillen op de plancha betekent “grillen op een bord”. Een plancha brengt afwisseling in je grillmenu’s, want je kunt er bijna alles op grillen.
De plancha staat voor Mediterraans eten. Je kunt er zelfs groenten op bereiden.
De term plancha verwijst naar een uit Spanje afkomstige grillsoort met als belangrijkste kenmerk een gladde grillplaat van staal, geëmailleerd gietijzer, aluminium of roestvrij staal. Deze staat iets schuin zodat vet en andere vloeistoffen makkelijk kunnen weglopen en in een opvangbak terecht kunnen komen. De plancha wordt ook steeds populairder bij Nederlandse barbecuefans, en terecht. Niet alleen kun je op een plancha allerlei lekkernijen bereiden, in tegenstelling tot conventionele grillapparatuur, je kunt er ook marinades, alcohol of andere vloeistoffen overheen gieten zonder dat er een “vetvuur” ontstaat. De reden hiervoor is dat de plancha indirect grilt en er dus geen vloeistoffen in contact komen met open vuur.
Of het nu gaat om vlees, vis, groenten of zoete desserts, op de plancha kun je alles bereiden wat jr wil. Het bijzondere aan deze manier van grillen zijn enerzijds de hoge temperaturen van 300 tot 350°C en anderzijds het feit dat je direct op de plancha grilt. De grillplaat slaat de warmte optimaal op en verdeelt deze gelijkmatig over het gehele oppervlak. Hierdoor kunnen vlees, vis, zeevruchten en groenten op hoge temperaturen worden gegrild.
Voordelen van grillen op de plancha
Op een plancha kun je bijna alles bereiden. Grote te grillen items, zoals steaks of braadstukken, kunnen er net zo goed op worden geroosterd als op de barbecue, maar de plancha is vooral geschikt voor kleine items, zoals scampi’s of het grillen van groenten. Terwijl je kleine items die op het rooster moeten worden gegrild, moet spiesen zodat ze niet door de tralies glippen, is er geen dergelijk gevaar op de plancha, maar kleine items worden voorzichtig en zonder te verbranden gegaard en smaken bijzonder aromatisch.
Bijzondere smaak dankzij Maillard-reactie
Vlees is bijzonder sappig op de plancha en krijgt bovendien een heerlijk knapperig, bruin korstje. Dit wordt de Maillard-reactie genoemd. Terwijl het aanbraden op hoog vuur ervoor zorgt dat de buitenkant bijzonder krokant is, sluit het onmiddellijk de poriën van het stuk vlees zodat er maar een klein beetje vleessap kan ontsnappen. Bovendien ontwikkelen de smaken in het vlees zich bijzonder goed en snel. Het resultaat is perfect gegrilde, aromatisch smakende steaks, karbonades en braadstukken.
Experimenteren met sauzen en marinades
Omdat in de meeste plancha grillplaten speciale afvoeren en lekbakken zijn geïntegreerd, kunnen vet, vleessappen en andere vloeistoffen probleemloos weglopen. In tegenstelling tot de gebruikelijke grillroosters heb je de mogelijkheid om onbeperkt met sauzen en marinades te werken en gegrilde gerechten ermee te verfijnen.
Gezond en caloriebewust grillen
Op een plancha gril je niet alleen op verschillende manieren, maar ook bijzonder zacht en dus gezond. De hoge temperaturen tot wel 350 °C zorgen ervoor dat de vloeistof die uit het te grillen voedsel ontsnapt direct verdampt en een dunne laag vormt tussen het te grillen voedsel en de grillplaat. Dit betekent dat je weinig of geen vet op de plancha hoeft te gebruiken, omdat het voedsel niet direct in contact komt met de kookplaat en daardoor mals en sappig blijft van binnen, terwijl het van buiten krokant en krokant is.
De grillspecialiteiten garen in hun eigen sap en stoom. Op deze manier blijven de eigen smaak en de natuurlijke aroma’s van het voedsel bijzonder goed behouden. Het bereiden van lichte, gezonde gerechten is geen probleem op de plancha en sauzen en marinades giet je altijd over het vlees, de vis en de groenten, zonder dat ze verbranden. Zo zorg je voor een extra lekkere smaak.
Vermijden van giftige gassen
Een groot voordeel van grillen op de plancha is dat er geen toxische gassen ontstaan, zoals die soms voorkomen bij het gebruik van houtskoolgrills. Deze omstandigheid is te wijten aan het indirect grillen op de plancha. Noch vet, noch andere vloeistoffen kunnen op een open vlam druppelen en er worden geen dioxines geproduceerd. Integendeel, als je je plancha van staal of ijzer goed hebt ingebrand voordat je hem voor de eerste keer gebruikt, zal de combinatie van vet en warmte na verloop van tijd een patina krijgen, een bruine antiaanbaklaag, zoals bekend van oudsher ijzeren pannen of potten. De patina voorkomt niet alleen dat je grill of grillplaat gaat roesten, maar heeft ook als voordeel dat je bij het grillen geen olie meer hoeft te gebruiken. De eerste inbranding voorkomt dat gegrild vlees of groenten aanbranden. Zelfs zonder vet blijft je gegrilde eten niet aan de plancha plakken.
Wat kan ik grillen op de plancha?
In principe kun je op de plancha alles bereiden wat je ook graag van de “normale” grill of barbecue eet. Bijvoorbeeld worstjes en steaks, die op de grillplaat in hun eigen sap tot in de puntjes worden gegaard. Het is echter perfect geschikt voor mediterrane grillrecepten en vooral voor kleinere te grillen items. Terwijl je hier vaak mee worstelt op de barbecue, is het grillen van een kleurrijke mix van kleine stukjes vlees en vis, gesneden vlees, spiesjes, gamba’s, garnalen, inktvis, champignons, courgette of aubergineplakken op de gesloten plancha geen probleem en is ooksnel gaar. Daarnaast is het erg lekker om veel verschillende barbecue-specialiteiten te serveren. Om de smaakbeleving te perfectioneren, worden ook marinades, sappen of alcohol gebruikt bij het traditioneel grillen op de plancha, waarmee het eten eenvoudig wordt overgoten.
Het kan niet diverser, want zelfs fruit, in dunne plakjes gesneden, smaakt heerlijk uit de plancha. Als je van ontbijt- en brunchrecepten houdt, probeer dan pannenkoeken en gebakken eieren van de bakplaat – want dat kan ook zonder problemen! Een plancha grill is een alleskunner waarop je hele menu’s kunt bereiden.
Waar moet ik op letten bij het grillen op de plancha?
Door de hoge temperaturen zijn gerechten die kort gebakken moeten worden bijzonder geschikt voor de plancha. Daarom is bij het gebruik van de grillplaat een zekere tact vereist. Want terwijl het oppervlak van het gegrilde voedsel op de plancha al heel snel de kenmerkende geroosterde kleur krijgt, worden gerechten die een bepaalde kerntemperatuur vereisen vaak niet altijd aan de binnenkant gaar. Het kan voorkomen dat een dikke steak op de plancha van buiten krokant is, maar van binnen nog rauw is. Daarom moet je, vooral bij gevogelte, oppassen dat je het vlees niet te dik snijdt voordat je het op de plancha grilt. Dunne plakjes hoeven maar kort op de grillplaat te worden gebakken en ontwikkelen een volle smaak, ook zonder marinade en veel kruiden.
Hoe maak ik een plancha schoon?
Het schoonmaken van de grillplaat is in principe heel eenvoudig en zonder veel moeite gedaan. Afhankelijk van het materiaal waarvan je plancha is gemaakt, zijn er een of twee dingen waar je rekening mee moet houden.
Staal en roestvrij staal
Omdat beide materialen relatief ongevoelig zijn, is er geen speciale zorg vereist bij het reinigen van stalen en roestvrijstalen platen. Water en afwasmiddel kunnen probleemloos worden gebruikt, maar vermijd schoonmaakmiddelen die zuur, chloor of schuurpoeder bevatten. De beste manier om bijzonder hardnekkig vuil te verwijderen, is door de plaat een paar uur in warm water met afwasmiddel te laten weken en vervolgens af te borstelen met een roestvrijstalen of koperen borstel. Je kunt ook een standaard roestvrijstalen schuursponsje gebruiken.
Er is een beperking bij ingebrand staal. Hier moet je oppassen dat je de dunne patina er niet afwrijft. Ook het gebruik van afwasmiddel dient vermeden te worden. Om de grillplaat te onderhouden, kun je na het schoonmaken wat olie op de plaat doen en deze laten branden voordat je de plaat uitschakelt.
Gietijzer en geëmailleerd gietijzer
Zowel gietijzer als emaille zijn temperatuurgevoelig, dus spetter in geen geval koud water op de kookplaat. Het risico bestaat dat de plaat barst. Daarnaast mag de patina niet in aanraking komen met vetoplossende middelen zoals afwasmiddel. Daarom raden we aan om bij het schoonmaken de binnenkant af te vegen met keukenpapier en de grillplaat daarna af te spoelen met lauw water. Hardere afzettingen kunnen ook met een beetje olie worden verwijderd. Het beste is echter om de gebruiksaanwijzing van het apparaat te bekijken, die de beste manier om het schoon te maken omschrijft. Voor geëmailleerde platen kun je het beste een speciale emaille reinigingsspray gebruiken. Dit wordt eenvoudig op de afgekoelde grillplaat gespoten en na een korte inwerktijd met een vochtige doek afgeveegd. Emaille borden zijn ook gemakkelijk schoon te maken door ze in te wrijven met een beetje olie.
Plancha kopen?
Bij de volgende aanbevolen leveranciers kun je een plancha bakplaat (die je dus op de bbq plaatst), een elektrische plancha grill, of accessoires kopen.
 |  |  |  |
Wilhelmus Hengstmengel heeft een passie voor voortreffelijk eten en heerlijke snacks. Hij heeft een voorliefde ontwikkeld voor verse, regionaal geteelde producten zonder lange aanvoertijden en transportafstanden.
